Sering digelar Mexican Walking Fish, Mexican Salamander dan ‘Water Monsters’, Axolotl dikenali dengan abiliti untuk regenerasi atau keupayaan untuk sembuh kembali hampir kesemua anggota tubuhnya. Abiliti ini juga menyebabkan haiwan ini sering ditangkap untuk digunakan sebagai kajian.
Haiwan unik ini mempunyai insang luaran, tiada kelopak mata seperti ikan serta bentuk seakan salamander. Jarang sekali membesar lebih daripada 30 cm panjang, Axolotl merupakan salah satu haiwan unik namun diancam risiko kepupusan akibat pencemaran air dan menjadi mangsa spesies pendatang di Mexico.
Ads
Axolotl atau nama saintifiknya Ambystoma mexicanum sebenarnya merupakan amfibia dan merupakan salah satu spesies salamander yang tidak bermetamorfosis. Oleh sebab itu haiwan ini mempunyai insang kekal dan hidup di kawasan akuatik seperti berudu namun tidak bermetamorfosis ke peringkat seterusnya.
Walaupun tidak membesar dan Axolotl merupakan haiwan neotonik, di mana mereka mampu mencapai peringkat kematangan dari seksual. Pengkaji percaya ini merupakan mekanisma bagi Axolotl untuk meneruskan kelangsungan hidup.
Ads
Hingga kini, risiko kepupusan Axolotl amat tinggi. Beberapa pihak mengambil langkah untuk mengelakkan Axolotl daripada pupus. Contohnya Aquaria Fun Park di Austria telah membuat akuarium khas untuk Axolotl yang diambil dari Mexico untuk tatapan dan kesedaran pengunjung.
Insang luaran, bentuk seakan salamander, hidup di dalam air dan abiliti untuk tumbuh semula organ badannya. Semuanya pasti cukup unik untuk menarik pengunjung melihat Axolotl ini, apatah lagi dengan rupanya yang seakan tersenyum!
Tak kumpau punya, baca lah UMPAN seeNI! Download seeNI sekarang!
Kupang merupakan sejenis siput (mollusk) yang mempunyai bentuk bulat dan bujur tirus di bahagian hujung kulitnya.
Dua keping kulit kupang berwarna hijau gelap (hijau lumut) dan berjalur hijau muda di bahagian tepinya.
Kupang yang juga dikenali dengan nama siput sudu (mussels) ini mempunyai isi lembut dan berwarna oren kekuningan dan berasa liat ketika mentah.
Kulit kupang yang keras melindungi isi dari cacat atau dimakan oleh ikan dewasa. Terdapat 3 jenis varieti kupang iaitu Pteriomorpha untuk ternakan air laut, Palaeoheterodonta untuk ternakan air tawar dan Heterodonta sejenis kupang zebra.
Kupang merupakan siput planton feeders iaitu (pemakan plankton) sama seperti kerang, remis, siput sedut dan pelbagai haiwan bercengkerang.
Ia merupakan sejenis famili kerang-kerangan dwicangkerang yang boleh dimakan. Siput sudu boleh dijumpai di kawasan air tawar seperti tasik dan sungai dan juga di kawasan pasang surut di pinggir laut di seluruh dunia.
Melalui arkeologi, dapat diketahui bahawa manusia telah lama menjadikan siput sudu sebagai satu sumber makanan.
Hari ini, siput sudu laut merupakan sejenis makanan laut yang popular, terutamanya di Belanda dan Belgium, di mana ia biasanya dimakan bersama kentang goreng atau jejari kentang.
Di Itali pula, siput sudu biasa dimakan bersama makanan laut lain atau dimasukkan ke dalam pasta. Di Turki, siput sudu akan digoreng dengan tepung dan dimakan dengan kebab atau dimakan sejuk bersama nasi.
Kupang banyak diternak oleh pengusaha di negeri Johor dan Negeri Johor merupakan negeri pengeluar kupang terbesar di Malaysia.
Penternakan kupang banyak dilakukan di kawasan perairan Selat Tebrau terutama di kawasan Senibong, Johor Bharu dan ia juga pernah diternak di kawasan Sungai Rambai, Melaka disekitar tahun 1980-an.
Lembaga Kemajuan Ikan Malaysia (LKIM) dan Jabatan Pertanian merupakan agensi yang bertanggungjawab untuk mengawal, mengurus dan mengeluarkan lesen kepada persatuan nelayan atau pengusaha yang berminat untuk menternak kupang.
Pelbagai projek yang dianjurkan oleh pihak LKIM dalam memeriahkan dan mengembangkan usaha perniagaan dalam bidang akuakultur ini supaya penternakan
spesies akuakultur ini boleh berkembang maju sehingga boleh dipasarkan secara komersial kepada seluruh negara.
Ianya juga boleh mendatangkan sumber pendapatan yang lumayan kepada pengusaha. Permintaan yang tinggi terhadap siput sudu atau kupang ini datang dari pengusaha makanan laut.
Ini kerana rasa kupang yang enak serta bau aroma yang membangkitkan selera pengemar makanan laut. Juadah kupang bakar atau kupang tumis berlada menjadi pilihan pengemar.
Ini adalah kerana setelah kupang dimasak, isi kupang berasa lebih manis, mempunyai isi lembut dan sesuai dinikmati bersama nasi panas.
Di kawasan perairan Pontian dan Tebrau, pengusaha penternakan Kupang menggunakan teknologi pelampung tong plastik dan tali rawai.
Tong plastik akan diikat dan direntangkan di persisir peraiaran dan tali kupang akan di ikat pada tong tersebut.
Ada juga pengusaha yang menggunakan teknologi lama dengan memasang tiang kayu nibung yang dipasak di dalam laut dan tali kupang akan diikat dengan pemberat dan ditenggelamkan di dalam air.
Bagi kedua-dua teknologi ini, benih kupang akan dilepaskan di sekitar tali dan ianya akan semulajadi melekat di tali tersebut. Ia akan membesar selama 7 hingga 10 bulan sebelum ianya boleh dituai.
Secara umumnya terdapat 6 spesies sotong yang cukup popular mendiami perairan Malaysia iaitu sotong torak (torok), sotong ketupat, sotong jarum, sotong mengabang, sotong katak dan sotong kurita.
Mungkin juga terdapat spesies sotong lain perairan negara kita yang tidak diketahui penulis. Manakala terdapat juga subspecies bagi sotong katak dan sotong kurita.
Sotong Katak (cuttlefish)
Fizikal sotong ini hampir menyamai sotong mengabang. Sotong katak mempunyai tulang yang tebal dan besar berbanding sotong mengabang yang mempunyai tulang seakan-akan plastik. Sotong katak sangat malas untuk bergerak. Wilayahnya tidak jauh.
Jika terkena pancing, sotong ini hampir tidak melawan. Sotong ini juga mudah terlepas kerana ia tidak mempunyai jejari panjang yang terdapat pada sotong mengabang. Oleh kerana tabiatnya yang agak malas, ia selalu menangkap umpan di bahagian dasar laut.
Sotong ini kurang sedap jika hendak dibandingkan dengan sotong-sotong yang lain. Harga di pasar juga lebih murah. Selalunya dakwat sotong katak lebih banyak berbanding dengan sotong-sotong lain.
Agak sukar untuk memancing sotong ini dalam jumlah yang banyak kerana sifatnya yang suka bersendirian dan jarang bergerak dalam kumpulan. Ketika air surut, tulang sotong ini boleh dilihat bertaburan di kawasan pantai.
Sotong mengabang (bigfin squid)
Sotong mengabang atau mabang juga dikenali sebagai sotong harimau di sesetengah tempat. Corak badannya yang cantik dan isinya yang sedap merupakan tarikan utama bagi pemancing. Sotong ini selalunya dipancing menggunakan joran aksi ringan dari kawasan berbatu, pulau, pantai dan unjam di tengah laut.
Sotong mengabang suka mendiami kawasan batu karang. Ia sangat aktif ketika petang dan malam. Air pasang surut juga sangat mempengaruhi keaktifanya. Bulan mengambang merupakan bonus ketika memburu spesies ini.
Di pantai biasanya sotong yang ditangkap bersaiz sehingga sekilogram. Di kawasan unjam saiz sotong ini mampu menjangkau sehingga 2kg seekor. Badannya yang bulat dan gemuk memberikan perlawanan yang cukup hebat jika joran aksi ringan digunakan.
Sotong ini dipancing menggunakan umpan udang tiruan yang banyak dijual di kedai-kedai pancing. Apabila sotong memegang umpan, tegakkan joran. Jangan sekali-kali mengunci kekili. Kekili yang dikunci boleh menyebabkan sotong terlepas. Biarkan sotong berenang sehingga dakwatnya habis dikeluarkan.
Sotong Kurita (Octopus)
Sotong Kurita merupakan spesies sotong yang mendiamai kawasan berlumpur seperti paya bakau ketika peringkat juvana. Sotong ini selalunya bergerak secara sendirian. Ia mencari makan dengan cara menerkup dan menyamar.
Tubuh sotong ini lebih fleksibel dari sotong-sotong yang lain. Sotong ini boleh memasuki lubang yang lebih kecil dan sempit untuk mencari makanan. Ia mendiami lubang-lubang ketam yang ditinggalkan dan juga struktur batu karang di laut.
Sotong kurita bukanlah sotong yang biasa dipancing tetapi ada juga sotong kurita yang ditangkap menggunakan pancing. Ia boleh ditangkap menggunakan sauk di celah-celah pokok bakau. Selalunya sotong ini dijadikan umpan untuk memancing ikan. Di Taiwan dan China, sotong ini dimakan hidup-hidup.
Agak sukar untuk menemui sotong ini diperairan terbuka kerana ia pandai menyamar menyerupai latar persekitaran bagi mengelirukan musuh. Sotong ini juga pandai meniru gaya renangan ikan bagi mengelak pemangsa. Di Malaysia sotong ini dijadikan umpan memancing dan sotong masin.
Memang banyak jenis spesies sotong yang hidup dalam laut di negara kita, apatah lagi di dunia ini. Setiap satu genus sotong terbahagi pula kepada beberapa spesies.
Namun kita senaraikan hanya 5 spesies sotong yang paling popular terdapat di perairan kita, Malaysia.
SOTONG TORAK (squid)
Banyak ditemui di kawasan Pantai Timur semenanjung dan menjadi sotong buruan utama kaki pancing tatkala tiba musim mencandat sotong.
Sotong torak mempunyai badan dan sesungut yang panjang. Sotong torak boleh membesar sehingga saiz melebihi panjang satu hasta orang dewasa.
Biasanya berlegar di kawasan laut yang lebih dalam. Biasanya kawasan bertelur atau disebut ‘kandang sotong’ merupakan lubuk carian utama kaki candat.
Sotong ini mudah tertarik pada cahaya lampu yang terang dan boleh dicandat menggunakan pelbagai jenis candat termasuk candat udang, twist dan candat umpan.
SOTONG CUMIT (squid)
Sotong jarum atau juga digelar sotong cumit hampir menyerupai sotong torak di mana mempunyai bentuk badan yang memanjang namun biasanya saiz sotong jarum lebih kecil berbanding sotong torak.
Selain itu, warna merah pada kulit di badan sotong jarum lebih jelas. Sotong ini bergerak di kalangan sotong torak dan ketika musim mencandat biasanya hasil candat diselang-selikan dengan sotong jarum.
Sotong jarum juga kadangkala gemar berlegar di kawasan hampir dengan pantai. Sotong ini juga boleh dijadikan umpan memburu ikan seperti kerapu dan jenahak.
SOTONG KURITA (Octopus)
Sotong kurita mempunyai bentuk yang berbeza berbanding kesemua di atas. Biasanya habitat kurita di kawasan berlumpur.
Sotong kurita mempunyai badan yang sangat fleksibel dan mampu untuk masuk ke ruang atau celahan yang kecil.
Malah, sotong kurita juga mampu menjadikan cangkerang kosong sebagai tempat persembunyian. Sotong ini mempunyai sesungut yang kuat. Jarang dipancing untuk
dimakan sebaliknya pemancing gemar menjadikannya sebagai umpan memburu ikan jenahak.
SOTONG MENGABANG (Longfin squid)
Sotong mengabang atau sotong ngabang mempunyai bentuk badan yang agak pendek dan lebar.
Sotong ini boleh ditemui di kawasan pantai, pantai berbatu dan sekitar pulau yang mempunyai struktur batu karang.
Sotong mengabang boleh dicandat dari tebing atau kelong dan dikatakan juga mempunyai rasa yang sedap.
Biasanya sotong ini aktif ketika waktu petang dan malam lebih-lebih lagi sewaktu bulan terang.
Keadaan arus juga mempengaruhi kehadiran sotong ini. Biasanya penggunaan candat udang sangat berkesan untuk menjinakkan sang mengabang.
Anak ngabang juga antara umpan killer untuk memancing.
SOTONG KATAK (Cuttlefish)
Secara fizikalnya, sotong katak mempunyai bentuk yang hampir sama dengan sotong mengabang iaitu pendek dan agak lebar.
Namun sesungut atau jejari sotong katak lebih pendek dan mempunyai warna yang lebih jelas.
Selain itu, ciri-ciri utama sotong katak ialah mempunyai tulang berkalsium yang yang agak lebar dan jelas dapat dirasai jika kita memegang badannya.
Sotong katak gemar berlegar tidak jauh dari pantai dan biasanya dapat dicandat menggunakan candat udang yang dilepaskan hampir ke dasar.
Harga sotong katak lebih murah dan dikatakan rasanya kurang enak.
Tahu ke anda bahawa memancing ketika hujan, memberi anda peluang lebih baik untuk menangkap lebih banyak ikan. Memang betul, tetapi ia memerlukan sedikit perencanaan...
