Belin merupakan haiwan laut yang mampu hidup di kawasan air payau hingga ke air tawar dan lazimnya lebih mudah ditemui di kawasan dasar berkarang berkedalaman 1 hingga 20 meter.
Taburannya meliputi Indo-Pasifik, Laut Merah dan Afrika Timur ke Polinesia Prancis, utara ke Kepulauan Ogasawara, selatan ke Australia. Spesimen dewasa mampu memanjang sehingga 108cm namun spesies yang ditemui sekitar 50cm.
Sesirat memiliki gigi molariform, multiserial pada rahang, intermaxillary dan vomer. Sirip dorsal dengan tepi gelap yang lebar. Bentuk tubuh bersilindir seperti ular, terkompresi hanya di sepanjang hujung ekor yang ekstrem.
Ads
Lubang hidung bahagian depan, lubang hidung bahagian belakang sepanjang tepi bibir bawah; median sirip tidak terus menerus ke belakang; hujung ekor yang kaku dan tidak berhujung.
Variabel warna kekelabuan hitam hitam atau coklat. Spesimen dewasa memiliki kulit yang keriput.
Ads
Mudah ditemui di lagun dan muara, kadang kala memasuki air tawar. Seringkali ditemui di saluran pasang surut di mana kelompok kecil berkumpul, dan biasanya terlihat hanya dengan kepala terbuka. Terperangkap paling sering di daerah pasang surut dan muara.
Sesirat sebagai umpan memancing
Sesirat atau belin… sama je. Sesetengah tempat panggil lain. Lebih kurang mcm belut, tapi yang ni orang tak buat makan.
Ads
Kalau kaki pancing dapat, dia akan belit tali perambut kita sampai perambut tu dah tak boleh pakai lagi. Lendir dia pun agak banyak dan berbau hanyir.
Biasanya orang guna umpan ni biar sesirat kering dulu baru cangkuk pada mata kail. Tapi kalau guna terus pun tak jadi masalah. Sesirat ni kalau kecil pakai sekor-sekor cangkuk kat mata. Kalau besar korang potonglah kasi cun-cun kat mata kail.
Umpan ni memang lambat sikit nak dapat strike, tapi kalau dapat strike biasanya saiz mega. Ikan yang kerap makan umpan sesirat ni ialah belukang, pari dan juga jenahak.
Tak kumpau punya, baca lah UMPAN seeNI! Download seeNI sekarang!
Memang banyak jenis spesies sotong yang hidup dalam lautan di dunia ini, namun kita senaraikan hanya 5 spesies sotong yang paling popular terdapat di perairan kita, Malaysia.
SOTONG TORAK
Banyak ditemui di kawasan Pantai Timur semenanjung dan menjadi sotong buruan utama kaki pancing tatkala tiba musim mencandat sotong. Sotong torak mempunyai badan dan sesungut yang panjang. Sotong torak boleh membesar sehingga saiz melebihi panjang satu hasta orang dewasa. Biasanya berlegar di kawasan laut yang lebih dalam. Biasanya kawasan bertelur atau disebut ‘kandang sotong’ merupakan lubuk carian utama kaki candat. Sotong ini mudah tertarik pada cahaya lampu yang terang dan boleh dicandat menggunakan pelbagai jenis candat termasuk candat udang, twist dan candat umpan.
SOTONG JARUM
Sotong jarum atau juga digelar sotong cumit hampir menyerupai sotong torak di mana mempunyai bentuk badan yang memanjang namun biasanya saiz sotong jarum lebih kecil berbanding sotong torak. Selain itu, warna merah pada kulit di badan sotong jarum lebih jelas. Sotong ini bergerak di kalangan sotong torak dan ketika musim mencandat biasanya hasil candat diselang-selikan dengan sotong jarum. Sotong jarum juga kadangkala gemar berlegar di kawasan hampir dengan pantai. Sotong ini juga boleh dijadikan umpan memburu ikan seperti kerapu dan jenahak.
SOTONG KURITA
Sotong kurita mempunyai bentuk yang berbeza berbanding kesemua di atas. Biasanya habitat kurita di kawasan berlumpur. Sotong kurita mempunyai badan yang sangat fleksibel dan mampu untuk masuk ke ruang atau celahan yang kecil. Malah, sotong kurita juga mampu menjadikan cangkerang kosong sebagai tempat persembunyian. Sotong ini mempunyai sesungut yang kuat. Jarang dipancing untuk dimakan sebaliknya pemancing gemar menjadikannya sebagai umpan memburu ikan jenahak.
SOTONG MENGABANG
Sotong mengabang atau sotong ngabang mempunyai bentuk badan yang agak pendek dan lebar. Sotong ini boleh ditemui di kawasan pantai, pantai berbatu dan sekitar pulau yang mempunyai struktur batu karang. Sotong mengabang boleh dicandat dari tebing atau kelong dan dikatakan juga mempunyai rasa yang sedap. Biasanya sotong ini aktif ketika waktu petang dan malam lebih-lebih lagi sewaktu bulan terang. Keadaan arus juga mempengaruhi kehadiran sotong ini. Biasanya penggunaan candat udang sangat berkesan untuk menjinakkan sang mengabang. Anak ngabang juga antara umpan killer untuk memancing.
SOTONG KATAK
Secara fizikalnya, sotong katak mempunyai bentuk yang hampir sama dengan sotong mengabang iaitu pendek dan agak lebar. Namun sesungut atau jejari sotong katak lebih pendek dan mempunyai warna yang lebih jelas. Selain itu, ciri-ciri utama sotong katak ialah mempunyai tulang berkalsium yang yang agak lebar dan jelas dapat dirasai jika kita memegang badannya. Sotong katak gemar berlegar tidak jauh dari pantai dan biasanya dapat dicandat menggunakan candat udang yang dilepaskan hampir ke dasar. Harga sotong katak lebih murah dan dikatakan rasanya kurang enak.
Terdapat 3 jenis sotong yang biasanya dicandat apabila tiba musim mencandat sotong di perairan pantai timur Semenanjung Malaysia.
Ketiga-tiga sotong ini memiliki sifat dan morfologi yang hampir sama iaitu sotong torak, ketupat dan jarum.
Sotong Torak
Sotong ini kebanyakan ditemui di Pantai Timur Semenanjung Malaysia. Ketika musim bertelur, sotong ini akan menghampiri pantai dan unjam darat untuk bertelur.
Mengikut cerita nelayan, sotong yang ditangkap di kawasan unjam laut bersaiz lebih besar dan panjang.
Bagi mencadat sotong ini, selalunya nelayan mencari kawasan ia bertelur semenjak waktu petang lagi. Kawasan sotong bertelur ini dikenali sebagai kandang.
Jika terjumpa kandang ini, sauh bot akan dilabuhkan. Aktiviti mencandat bermula dari petang hinggalah ke waktu subuh.
Lampu generator dipasang pada waktu malam kerana, sotong ini cukup aktif bermain cahaya lampu.
Semakin terang cahaya lampu yang dipasang, semakin banyaklah sotong yang berkumpul di bawah bot.
Penduduk tempatan lebih selesa menggunakan koyan bagi memancing sotong ini. Bagi kebanyakan pemancing moden, mereka lebih suka menggunakan joran pancing kerana mereka tidak mahir menggendalikan koyan yang berselirat.
Candat yang digunakan termasuklah candat udang, candat mayat dan candat umpan.
Pancingan dilakukan dengan cara menghenjut. Bagi candat umpan cukup sekadar membiarkannya di dasar laut dan diperiksa sekali-sekala.
Jika sotong terkena pancing, pancing akan terasa berat. sotong yang besar mampu untuk menarik tali keluar dari kekili atau koyan.
Ketika sotong menghampiri permukaan air, ia akan memancutkan air atau dakwat hitam dalam usaha untuk melepaskan diri.
Perlu diingat jangan sesekali menarik sotong secara lurus menghadap muka. Sengetkan sedikit tali bagi mengelakkan daripada terkena dakwat sotong.
Sotong Ketupat
Sotong ketupat mempunyai saiz yang sederhana. Saiznya hampir menyamai sotong jarum tetapi bentuk badannya lebih membulat manakala sotong jarum mempunyai badan yang tirus dan panjang.
Warna badan sotong ketupat agak cerah berbanding sotong jarum yang lebih gelap. Selalunya sotong ketupat menyertai kumpulan sotong jarum dan sotong torak.
Ramai pencandat baru tidak dapat membezakan dengan jelas antara anak sotong torak dan sotong ketupat.
Selalunya sotong ketupat mempunyai bentuk perut yang agak buncit dan badannya pendek sedikit.
Cara ia menyambar candat hampir menyamai cara torak menyambar umpan cuma tarikannya tidaklah sekuat sotong torak.
Sotong ketupat banyak ditangkap menggunakan pukat. Jika anda turun ke laut untuk memancing sotong torak tentunya hasil tangkapan anda akan diselang seli dengan sotong ketupat.
Di pantai timur khususnya Terengganu, sotong ketupat bersaiz kecil dan sederhana dimasak bersama beras pulut dan manisan.
Masakan yang popular ini dikenali sebagai ketupat sotong.
Sotong Jarum (Cumit)
Sotong Jarum lebih menyerupai sotong torak, cuma saiznya lebih kecil. Sotong Jarum berwarna lebih merah daripada sotong Torak.
Ketika memancing sotong torak, kadang-kadang sotong jarum akan mencelah. Selalunya nelayan tidak menyukai sotong ini kerana saiznya lebih kecil dan lebih murah. Sotong selalu mengacau pemancing sotong torak.
Sotong Jarum juga boleh dipancing dari kawasan pantai. Bagi pemancing ikan, sotong jarum adalah salah satu umpan yang disukai bagi memancing jenahak dan kerapu.
Jika sotong jarum banyak, lampu akan dipasang dan sotong ini boleh ditangkap hanya dengan menggunakan sauk sahaja.
Sotong ini juga berminat dengan umpan yang dihulurkan oleh pemancing. Walaupun sotong ini suka menyambar gewang, ia agak sukar untuk dinaikkan kerana saiznya yang agak kecil.
Ketika waktu kurang aktifnya, kita dapat merasakan sotong ini memegang dan melepaskan semula gewang beberapa kali. Jika ini berlaku peluang untuk menaikkan sotong jarum sangat tipis.
Dari segi tentangan, sotong ini sesuai dipancing menggunakan joran aksi ringan. Dalam berseronok memancing jangan pula kita alpa tentang dakwatnya.
Kupang merupakan sejenis siput (mollusk) yang mempunyai bentuk bulat dan bujur tirus di bahagian hujung kulitnya.
Dua keping kulit kupang berwarna hijau gelap (hijau lumut) dan berjalur hijau muda di bahagian tepinya.
Kupang yang juga dikenali dengan nama siput sudu (mussels) ini mempunyai isi lembut dan berwarna oren kekuningan dan berasa liat ketika mentah.
Kulit kupang yang keras melindungi isi dari cacat atau dimakan oleh ikan dewasa. Terdapat 3 jenis varieti kupang iaitu Pteriomorpha untuk ternakan air laut, Palaeoheterodonta untuk ternakan air tawar dan Heterodonta sejenis kupang zebra.
Kupang merupakan siput planton feeders iaitu (pemakan plankton) sama seperti kerang, remis, siput sedut dan pelbagai haiwan bercengkerang.
Ia merupakan sejenis famili kerang-kerangan dwicangkerang yang boleh dimakan. Siput sudu boleh dijumpai di kawasan air tawar seperti tasik dan sungai dan juga di kawasan pasang surut di pinggir laut di seluruh dunia.
Melalui arkeologi, dapat diketahui bahawa manusia telah lama menjadikan siput sudu sebagai satu sumber makanan.
Hari ini, siput sudu laut merupakan sejenis makanan laut yang popular, terutamanya di Belanda dan Belgium, di mana ia biasanya dimakan bersama kentang goreng atau jejari kentang.
Di Itali pula, siput sudu biasa dimakan bersama makanan laut lain atau dimasukkan ke dalam pasta. Di Turki, siput sudu akan digoreng dengan tepung dan dimakan dengan kebab atau dimakan sejuk bersama nasi.
Kupang banyak diternak oleh pengusaha di negeri Johor dan Negeri Johor merupakan negeri pengeluar kupang terbesar di Malaysia.
Penternakan kupang banyak dilakukan di kawasan perairan Selat Tebrau terutama di kawasan Senibong, Johor Bharu dan ia juga pernah diternak di kawasan Sungai Rambai, Melaka disekitar tahun 1980-an.
Lembaga Kemajuan Ikan Malaysia (LKIM) dan Jabatan Pertanian merupakan agensi yang bertanggungjawab untuk mengawal, mengurus dan mengeluarkan lesen kepada persatuan nelayan atau pengusaha yang berminat untuk menternak kupang.
Pelbagai projek yang dianjurkan oleh pihak LKIM dalam memeriahkan dan mengembangkan usaha perniagaan dalam bidang akuakultur ini supaya penternakan
spesies akuakultur ini boleh berkembang maju sehingga boleh dipasarkan secara komersial kepada seluruh negara.
Ianya juga boleh mendatangkan sumber pendapatan yang lumayan kepada pengusaha. Permintaan yang tinggi terhadap siput sudu atau kupang ini datang dari pengusaha makanan laut.
Ini kerana rasa kupang yang enak serta bau aroma yang membangkitkan selera pengemar makanan laut. Juadah kupang bakar atau kupang tumis berlada menjadi pilihan pengemar.
Ini adalah kerana setelah kupang dimasak, isi kupang berasa lebih manis, mempunyai isi lembut dan sesuai dinikmati bersama nasi panas.
Di kawasan perairan Pontian dan Tebrau, pengusaha penternakan Kupang menggunakan teknologi pelampung tong plastik dan tali rawai.
Tong plastik akan diikat dan direntangkan di persisir peraiaran dan tali kupang akan di ikat pada tong tersebut.
Ada juga pengusaha yang menggunakan teknologi lama dengan memasang tiang kayu nibung yang dipasak di dalam laut dan tali kupang akan diikat dengan pemberat dan ditenggelamkan di dalam air.
Bagi kedua-dua teknologi ini, benih kupang akan dilepaskan di sekitar tali dan ianya akan semulajadi melekat di tali tersebut. Ia akan membesar selama 7 hingga 10 bulan sebelum ianya boleh dituai.
Tahu ke anda bahawa memancing ketika hujan, memberi anda peluang lebih baik untuk menangkap lebih banyak ikan. Memang betul, tetapi ia memerlukan sedikit perencanaan...
